Goede energie zonder grenzen
De energiemarkt heeft de afgelopen jaren enorme veranderingen doorgemaakt. Door geopolitieke spanningen, verduurzamingsdoelen en de verschuiving van Russisch pijpleidinggas naar LNG uit o.a. de VS en het Midden-Oosten is energie meer dan ooit een internationale handelswaar geworden.
Bart van der Hall, Manager Inkoop & Operations bij Censo, vertelt je over de impact op Nederlandse ondernemers en het belang van collectieve inkoop.
Bart, kun je kort uitleggen wat jouw rol is binnen Censo?
“Als Manager Inkoop & Operations leid ik de afdelingen die de internationale energiemarkten, commodityhandel en politieke ontwikkelingen monitoren. Op basis daarvan bepalen we de juiste inkoopmomenten voor onze collectieven. Daarnaast helpen we onze klanten met al hun vragen over energieleveranciers, netbeheerders en meetbedrijven, en verzorgen we het volledige aansluitbeheer. Voor onze klanten betekent dat: één loket dat ontzorgt op energiezaken en tegelijkertijd scherp inkoopt.”
De internationalisering van de energiemarkt
“Vijf jaar geleden, aan het begin van corona, zagen we een overschot aan energie: prijzen zakten weg. Inmiddels is de dynamiek compleet anders. Door het Oekraïne-conflict is leveringszekerheid de belangrijkste prijsdrijver geworden. Internationale politiek speelt nu een cruciale rol. Denk bijvoorbeeld aan recente gesprekken tussen wereldleiders: de markt reageert direct op de hoop of vrees van een staakt-het-vuren. Energie is daarmee geen lokale markt meer, maar volledig ingebed in internationale handel en geopolitiek.”
Sinds het wegvallen van Russisch gas is LNG (vloeibaar aardgas) enorm belangrijk geworden. Wat betekent dat voor bedrijven?
“Met LNG weten we redelijk goed wat de kostprijs is om het hier te krijgen, waardoor we scherpe inkoopmomenten kunnen bepalen. Tegelijkertijd is de leveringscapaciteit beperkt. Bij een strenge winter of matig gevulde voorraden kan de prijs dus alsnog fors omhoogschieten, net als in 2022. De krapte is niet wezenlijk verbeterd. Door onze inkoop te spreiden over een periode van drie jaar, filteren we de extreme pieken uit de markt. Zo laten we de deelnemers aan ons collectief profiteren van stabiliteit in een onvoorspelbare markt.’’
Veel ondernemers worstelen met prijsvolatiliteit. Wat is jouw advies?
“Accepteer dat de markt volatiel blijft en dat het onmogelijk is om altijd het perfecte inkoopmoment te kiezen. Het belangrijkste is om een goede, risicomijdende strategie te bepalen en die ook vast te houden. Strategieën voortdurend aanpassen leidt bijna altijd tot hogere prijzen. Kennis en marktmonitoring zijn hierin cruciaal. Bij Censo hebben we een team van specialisten die de markten continu volgen en werken we samen met experts om de beste beslissingen te nemen.”
Duurzaamheid is onlosmakelijk verbonden met energie. Hoe kijk jij daartegenaan?
“Duurzaamheid is allang geen doel op zich meer, maar de context waarbinnen we allemaal opereren. De grootste impact maak je door je energiebehoefte net zo efficiënt te organiseren als je andere bedrijfsprocessen. Bij Censo vergroenen we standaard alle elektriciteit met minimaal Europese wind en bereiden we ons met leveranciers voor op de invoering van de bijmengverplichting voor groen gas. Voor onze klanten kunnen we alle vormen van vergroening regelen, van Nederlandse wind en groen gas tot garanties van oorsprong (GvO’s).”
De voordelen van collectieve inkoop
“Door volumes te bundelen, kunnen we inkoopmomenten verder spreiden en profiteren van honderden kansen in een periode van drie jaar. Daarnaast onderhandelen we betere voorwaarden bij leveranciers, zoals langere betaaltermijnen en het schrappen van vastrecht. Belangrijk is ook dat deelnemers geen bandbreedtebeperkingen hebben. Ze kunnen hun verbruik flexibel opschalen of verduurzamingsmaatregelen doorvoeren zonder dat dat direct leidt tot hoge kosten. In de huidige markt, waar leveranciers hun risico’s steeds meer afdekken, is dat echt een uniek voordeel.”
Tot slot: hoe zie je de toekomst van de Europese energiemarkt?
“Het is onwaarschijnlijk dat we snel terugvallen op goedkoop Russisch gas. LNG-import zal verder groeien, met name uit de VS. Maar met Trump als president moeten we rekening houden met grillige wendingen in de handelsrelatie met Amerika. Europa doet er daarom verstandig aan de afhankelijkheid te spreiden over meerdere partners en fors te investeren in eigen productie: wind, zon, waterkracht, nucleair en groen gas. Dat is de enige manier om leveringszekerheid, betaalbaarheid en duurzaamheid in balans te houden.”
